Saros FSRU Projesi kapsamında Saros Körfezi’nin iç kuzey doğu konumunda Sazlıdere mevkiinde, denizde; FSRU gemilerinin bağlanabileceği iskele yapısı, römorkör, palamar ve pilot botlarının yanaşacağı mendirek, iskelenin kıyıya bağlantı noktasında yer alacak kontrol binası yapılması planlanıyor.
Karada ise ölçüm istasyonu ve yaklaşık 17 km’lik kara boru hattı inşa edilecektir. Proje alanı Edirne şehir merkezinin yaklaşık 115 km güneyinde olup Keşan ilçe merkezinin yaklaşık 24 km güneyinde yer almaktadır. Proje alanının yakın çevresinde, yaklaşık 3,5 km kuzeydoğusunda Sazlıdere Köyü ve yaklaşık dört km kuzeybatısında Gökçetepe Köyü yer alacak.
Yakın zamanda geçici kabulü gerçekleşen proje ile ilgili ilk ÇED Olumlu Kararı 19.04.2019 tarihinde alınmıştı, Bahse konu ÇED Olumlu Kararı, Edirne İdare Mahkemesi tarafından 26.02.2020 tarihinde iptal edilen karar ile durdurulan proje iptal kararında işaret edilen hususlara ilişkin ÇED Olumlu Kararı 25.06.2020 tarihinde alınmıştı.
Saros Projesi detayları
Saros Körfezi özel çevre koruma bölgesine yaklaşık 3 km, Gökçetepe Tabiat Parkı’na yaklaşık 3.4 km, Mecidiye Göleti içme suyu mutlak koruma alanına yaklaşık 6 km mesafede bulunmakta, tesis için yer seçimi yapılırken sahili turizme açık olmayan ve eğimin yüksek olduğu bir alan tercih edildi.
Araştırma bulguları bağlamında, doğal gaz boru hattı güzergâhının belirlenme süreci, çevreye duyarlı bir perspektifle, bilimsel ve teknik yaklaşımlarla yürütülmüş, sosyoekonomik fayda, ulusal ve uluslararası mevzuat ve standartlar gözetilerek proje yapılandırıldı. Doğal gaz boru hattı güzergâhına dair 38 genel müdürlük düzeyinde ve 30 yerel idare düzeyinde olmak üzere toplam 68 kamu kurum ve kuruluşunun görüş, proje, öneri ve izni alındı. Güzergâhın kesinleştirilmesi sürecinde;
- Evleviyetle minimum çevresel etkinin gözetilmesi,
- Diri faylar ve sismik aktivitesi olan bölgeler (deprem bölgeleri) dışında olması,
- Jeolojik-jeomorfolojik yapısı uygun olmayan alanlar (boru inşaatına uygun olmayan zeminler, kütle hareketleri, erozyon, karstik alanlar vb.) dışında olması,
- İnşa edilebilirliğe uygun ve yapım güçlüğünün minimize edilebileceği bölgelerin seçilmesi,
- Birinci sınıf tarım arazilerinden kaçınılması,
- Özellikle meyve bahçesi, üzüm bağları vb. tarım alanlarından geçişlere dikkat edilerek yıllara sâri uzun erimli tarım alanları üzerindeki etkinin minimize edilmesi,
- Arkeolojik nitelikteki sahaların dışında olması,
- Güvenlik riski yüksek bölgelerin dışında olması,
- Ekolojik bakımdan önemli sahaların dışında olması,
- Güzergâh boyunca dere, karayolu, demiryolu gibi özel geçişlere dikkat edilmesi,
- Milli parklar, tabiat parkları, tescilli sit ve doğal alanlar dışında olması,
- Göl ve göletlerin koruma alanlarının, su havzaları ve sulak alanların dışında olması,
- Maden sahaları ve taş ocakları dışında olması,
- Orman alanları ve orman ağaçlandırma sahaları dışında olması hususları dikkate alınarak proje üretimi yapıldı.
- Uzman ornitolog tarafından proje bölgesinde ve güzergah üzerinde, detaylı flora fauna analizleri yapılmış, kuşlar üzerindeki hassasiyet göz önüne alınarak yapılandırılan bilimsel gözlem sonuçları raporlandı.
- Proje sahası, Edirne Tarım ve Orman İl Müdürlüğü teknik personeli tarafından sahada parsel bazında incelenmiş, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamında hazırlanan “Toprak Koruma Projesi” Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onanmıştır. Yalnızca bir mera parselinden geçiş yapılan boru hattı güzergâhına dair Tarım Dışı Kullanım İzni alınmıştır. Boru hattının geçtiği tarımsal nitelikteki arazilerde irtifak hakkı tesis edilmiştir. Yapım aşamasında güzergâh koridorundaki nebati tarım toprağı sıyrılarak, inşaat koridorunun hemen kenarında depolanacak ve yapım akabinde yeniden yerine serilecek.
- Boru hattının tamamlanmasının ardından arazi sahipleri tarafından yeniden mevsimsel tarım yapılabilecektir. Ayrıca ağaç tarımcılığı yürütülen kapalı bahçelerden boru hattının geçirilmemesine özen gösterildi.
- Orman alanlarında boru hattı geçişi, 6381 Sayılı Orman Kanununun 17. Maddesi ve uygulama yönetmeliği çerçevesinde yapıldı. Güzergâh kesinleştirilirken orman yangın önleme şeritleri ve kadastro yolları kullanılmıştı. Orman Genel Müdürlüğüne ilgili mevzuat kapsamında sunulan Orman Geçişi İzin Dosyaları ilgili diğer kurum ve kuruluşların da görüşleri çerçevesinde uygun bulunarak onandı.
- Güzergâhın belirlenme sürecinde ormanlık alanlardan geçilmesinin zorunlu olması halinde, ağaç zayiatının minimize edilebilmesi için 2016 yılında meydana gelen yangın sonrası oluşan ağaçsız alanlar tercih edildi.
- Söz konusu proje üzerinde yaklaşık 7591 ağaç tespit edilmiş, en az 5000 ağacın taşınmaya uygun olduğu Orman İşletme Müdürlüğü tarafından bildirilmiş olup bu ağaçlar taşınacaktır. Bununla birlikte, proje alanına en az 100.000 ağaç dikilecek.
- Planlanan projenin deniz ve kıyı ekosistemi üzerindeki etkilerini değerlendirmek amacıyla uzman hidrobiyologlar tarafından proje alanında yapılan saha çalışmasında, teşhis edilen Kara Florası, Fitoplankton, Bentik Flora, Bentik Omurgasız ve Makrozooplankton türleri arasında IUCN, CITES ve BERN sözleşme kriterlerine göre tehdit altında ya da tehlike altında olduğu bildirilen bir tür bulunmamaktadır. Ayrıca alanda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce koruma altına alınmış bir alan bulunmamakta.
- Proje alanında bulunan deniz çayırlarının (Posidonia oceanica ve Cymodocea nodosa) taşınması ülkemizde ilk olarak Kuruluşumuz tarafından gerçekleştirilecek, inşaat faaliyetleri öncesinde belirlenecek uygun bölgeye nakledilecektir. Taşıma çalışmaları deniz biyologları ve/veya hidrobiyologlar koordinasyonunda gerçekleştirilecek.
- Taşıma yapılmayan ancak proje etki alanında bulunan deniz çayırlarının izlenmesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Deniz İzleme Kılavuzlarında bulunan “Bölüm 8 Makroalg ve Deniz Çayırları İzleme Kılavuzu” çerçevesinde yıl bazında gerçekleştirilecek.
- Yapım sürecinde gerçekleştirilecek faaliyetlerin deniz ekosistemine olası etkileri hidrobiyologlar tarafından izlenecek, üçer aylık periyotlar halinde (mevsimlik izleme) ilgili ihtisas kuruluşlarına raporlama yapılacaktır. Proje işletme aşamasında izleme çalışmaları ilk yıl için altı aylık, devamında ilkbahar mevsiminde yıllık periyotlar şeklinde uygulanacak ve raporlanacak. İzleme çalışmaları, hidrobiyolog ya da deniz biyologları koordinasyonunda yürütülecek ve üç yıl boyunca devam edecektir. Böylelikle deniz ekosistemi hem inşaat hem de işletme dönemlerinde kontrol altında tutulacak, herhangi bir menfi durumla karşılaşıldığında müdahale edilebilecek.
- Proje kapsamında gerçekleştirilecek dip taramasında bütün süreç titizlikle yürütülecektir. Proje alanı içerisinde ve etki alanında deniz canlılarıyla birlikte bütün canlıların korunmasına özen gösterilecek, sürdürülebilirliğe aykırı bütün etkiler önlenmesi planlanıyor.
- Söz konusu proje, fay hattına yaklaşık sekiz km uzaklıkta bulunup yaklaşık 8.5-9.0 şiddetindeki bir deprem dikkate alınarak projelendirildi. Söz konusu iskele, Kıyı ve Liman Yapıları, Demiryolları, Hava Meydanları İnşaatlarına İlişkin Deprem Teknik Yönetmeliğe uygun olarak depreme dayanıklı dizayn edilmiş olup ÇED raporunda duyarlı yöreler ve fay hattı için verilen bilgiler detaylandırıldı.
- Tesisin işletme aşamasında iskeleye yanaşacak FSRU gemilerinden sadece doğal gaz transferi yapılacaktır. İskele petrol ve beyaz ürün transferinde kullanılmayacak.