Kıyı ülkelerinin savunması ana karadan uzakta, açık denizde etkin bir deniz gücü ile başlamalıdır. Derinliğine bir savunma oluşturmak için deniz unsurları, havada, su üstünde ve denizaltında etkinlikle kullanılabilir. Denizaltıların imkan kabiliyetleri, etkili silah ve sensörleri, gizlilikleri ve sürpriz etki yarata bilirlik özelliği ile en aktif kullanılabilecek unsur olarak ön plana çıkmaktadır. Ülkelerin savunmaları ve caydırıcılıkları için gelecekte denizaltılara daha çok ihtiyaç duyulacaktır. Teknolojiye paralel olarak denizaltı gemileri de hızla ilave kabiliyetler kazanabilmektedir.
Bu şartlar altında akla şu soru geliyor: Gelecekte daha etkili bir caydırıcılık ve savunma yaratabilmesi için denizaltı gemilerinin hangi özelliklere sahip olması gerekir?
1. Harekat özellikleri açısından bakıldığında:
a. Uzun seyir siasına,
b. Derin umkta harekat yapabilme,
c. Hava, su üstü, denizaltı unsurlarına karşı etkili harekat yapabilme,
ç. Karaya ve kıyıya yakın unsurlara angaje olabilme,
d. Mayın harekatı yapabilme,
e. SAT-Denizaltı müşterek harekatı yapabilme,
f. İnsansız araçlarla (Hava, Su üstü, Denizaltı) müşterek harekat yapabilme,
g. Etkili istihbarat toplama,
h. Gelişmiş tespit, teşhis ve tanımlama ( Akustik, EDT, Optik, Lazer, Termal, Kızılötesi v.b.) sistemlerine,
ı. Gelişmiş muhabere ( Uydu, On-line, VLF band, ELF band, Entegre muh. sist., Sualtı muh. sist. v.b.) sistemleri,
i. Derin umktan muhabere ( Yüzer anten, Yüzer şamandıra üzerinde optik ve muh. antenleri bulunan sist.) yapabilme,
j. Modern kurtarma ( DSRV, NSRS, SRV v.b. sistemlerin oturabileceği) sistemleri,
k.Sessiz bot,
l. Tanıma, tanıtma ( Hava, Su üstü, Denizaltı) sistemleri,
kabiliyetine sahip olmalıdır.
2. Silah özellikleri açısından bakıldığında:
a. Uzun menzilli modern ağır torpidosu,
b. Kıyıya yakın ve açık denizde bulunan su üstü hedeflerine karşı güdümlü mermisi,
c. Farklı başlıklar taşıyabilen seyir füzesi (1000-1500 km menzilli),
ç. Yakın hava savunma güdümlü mermisi,
d. Dalmış durumda farklı mayın çeşitlerini,
e. Torpido karşı sistemleri (Aldatıcı ve karıştırıcı),
f. Farklı payroteknik mühimmatları,
atabilme kabiliyetine sahip olmalıdır.
3. Teknik özellikleri açısından bakıldığında:
a. Uzun ve yüksek sürat seyir imkanı sağlayan nükleer takat sistemine,
b. Tüm sistem ve cihazların minimum gürültü seviyesine,
c. Kavitasyonu minimuma indiren pervane veya su jeti sistemine,
ç. Derin umkta harekat yapabilecek tekne ve yardımcı sistemlere,
d. Deniz suyundan içme suyu elde edebilecek sistemlere,
e. Deniz suyundan oksijen elde edebilecek sistemlere,
f. Dibe oturma ve sığ sularda harekat yapabilecek donanımlara,
g. Hibrit tahrik sistemine,
ı. Modern batarya ( Akü) ( lityum v.b. ) sistemine,
i. Minimum hotel yük değerine,
j. Kısa sürede kovana torpido yükleyebilme sistemine,
k. Tekneyi korozyona karşı koruma sistemine,
l. Tüm dünya denizlerinde dalabilecek özelliklere
sahip olmalıdır.
4. Lojistik özellikleri açısından bakıldığında:
a. 3 ay süre ile limana uğramadan seyir yapabilecek yiyecek ve içecek depolama alanları ve sistemlerine,
b. 3 ay süre ile limana uğramadan seyir yapabilecek sıvıları (yakıt, çeşitli madeni yağlar, arık su, sıvı gazlar, sıvı nitrojen v.b.) depolama sarnıçlarına,
c. Kritik yedek malzemeleri depolama alanlarına,
ç. Tüm personelin yatabileceği, yaşayabileceği ve temel ihtiyaçlarını görebileceği yaşam alanlarına,
d. Yedek parça ve sistem yedeklerini depolama alanlarına,
e. Bot içerisindeki oksijen ve karbondioksit oranını kontrol eden ve emniyetli limitlerde muhafaza eden sistemlere,
f. Bot içerisindeki zehirli ve tehlikeli gazları (hidrojen, klor, karbonmonoksit, nitrojen v.b.) takip edebilecek sistemlere,
g. Silah ve cephaneleri kolay ikmal ve tahliye edebilecek sistemlere,
h. Limana aborda olunduğunda kolayca alınabilecek elektrik, su, akaryakıt, madeni sıvılar ve gazlar için uygun sistemlere
sahip olmalıdır.
Denizaltıların harekatını üç boyutlu yapabilmesi, uzun süre harekat sahasında kalabilmesi, fazla lojistik ihtiyaçlarının bulunmaması, üzerinde bulunan silahlarının etkin olması ve uzun mesafelerden kullanılabilmesi, yerlerinin tespit edilmesinin güç olması, görünmez platform olmalarının getirdiği caydırıcılığın yüksek olması, personelinin eğitimli olması, ülke savunmalarına katma değer olarak yansıyacaktır.
Bugün gelişmiş ülkelere baktığımızda, Çin Halk Cumhuriyeti’nin 73, ABD’nin 66, Rusya Federasyonu’nun 62, İran İslam Cumhuriyeti’nin 33, Japonya’nın 17, Güney Kore’nin 16 Türkiye’nin12 Yunanistan’ın 10, Fransa ve İngiltere’nin 10’ar adet denizaltısı bulunmaktadır. Günümüzde ülkeler nükleer, klasik ve migdet (cüce) denizaltılı türlerini savunma amaçlı kumlanmaktadırlar. Burada üzerinde durulması gereken en önemli husus nükleer denizaltıların etkinliğinin ve caydırıcılığının daha fazla olması nedeniyle yüksek teknolojiye sahip ülkelerin bu denizaltıları tercih etmesidir. Fakat bir denizaltı üzerinde bulunan silahları nedeniyle klasik de olsa midget da olsa her zaman büyük bir risk oluşturmaktadır. Üzerinde bulunan bir torpido ile bir savaş gemisini rahatlıkla batırabilir ya da harekattan sarkıt bırakabilir. Yaklaşık olarak 10-16 arasında torpido taşıdığı düşünülürse -ki bu birçok ülkenin donanmasında bulunan toplam Firkateyn sayısını geçmektedir- bir donanmanın belini kırabilecek silahlara sahiptir.
Gelişmiş ülkeler, deniz savunmasında önemli bir çarpana sahip olan denizaltıların bu özellikleri nedeniyle yeni denizaltı projeleri üretmekte ve hayata geçirmektedirler. Büyük maliyetler gerektiren bu projeleri hayata geçirerek, daha etkin denizaltılar üreten ülkeler savunmalarını hep güçlü tutacaklardır. Aynı zamanda açık denizleri ve uluslararası suları etkin olarak kullanarak derinlemesine bir savunma sağlayacaklar ve diğer ülkeler üzerinde büyük bir caydırıcılık yaratacaktırlar.
Hasan Çankaya
Tuga. (E)
Denizaltı Filosu 51. Komutanı